In het Tanzaniaanse ziekenhuis waar ik werk hebben we onze eigen bloedbank. Dit is eigenlijk niet meer dan een grote koelkast met zakjes volbloed. Als er wat in zit. De laatste maanden is er sprake van een chronische bloedarmoede in onze bloedbank. Hoe komt dat en wat kunnen we er aan doen?
In Tanzania heeft iedereen recht op een bloedtransfusie en daarom moet deze service volgens de wet gratis zijn. Volgens mij is dat helemaal eerlijk. Zo hebben alle patiënten in het ziekenhuis de mogelijkheid om een transfusie te krijgen indien nodig. Ten minste, als er bloed op voorraad is. Hoe wordt die voorraad aangevuld? Door familie van een patiënt die getransfundeerd wordt te verplichten om bloed te doneren. Dus voor ieder zakje bloed dat we uitgeven, worden twee nieuwe zakjes gedoneerd door familie en vrienden van de patiënt. Nog steeds best een eerlijk system, denk ik. Het wordt soms lastig als een patiënt meerdere transfusies krijgt. Stel, we hebben een patiënt met een ernstige anemie door een miltruptuur. De patiënt krijgt drie zakjes bloed. Dan zou de familie van die patiënt theoretisch zes zakjes bloed moeten doneren. Maar de conditie van de patiënt is slecht, en ondanks de transfusies komt hij te overlijden. Kun je dan de familie alsnog verplichten om zes mensen te laten doneren? Nee, dat is niet netjes. En dan krijg je dus een gat in je voorraad.
Nadat bloed wordt gedoneerd, wordt een sample naar het regionale ziekenhuis gebracht, waar het bloed gescreend wordt. Vervolgens wordt bepaald of het gedoneerde bloed gebruikt mag worden voor transfusie, of dat het vernietigd moet worden. Bijvoorbeeld omdat de donor hepatitis B blijkt te hebben. Deze week hadden we bijvoorbeeld 9 units in de wacht staan. Nadat we de uitslagen vanuit het grote ziekenhuis kregen, moesten we 5 units weggooien. Dat schiet natuurlijk allemaal niet op. En als dat nog niet genoeg is, duurt het vaak weken tot zelfs maanden voordat we de uitslagen binnen krijgen. Zo lang, dat soms een deel van het bloed al over de datum is. Het is een vicieuze cirkel waar we maar niet uitkomen.
Hoe kunnen we dit nu oplossen? Het is natuurlijk een grootschalig probleem, niet door mij alleen op te lossen. Maar er moet toch een manier zijn om de situatie in ons ziekenhuis te verbeteren. Ik heb er ooit een groepje studenten op gezet. Gaan jullie eens brainstormen en kom met ideëen, dan kijken we wat er realistisch is. We hebben een bloedinzameldag opgezet op een van de colleges hier in de buurt. Onze studenten hebben fris en koekjes ingeslagen en zijn samen met twee laboranten naar de school gegaan. Ze kwamen terug met 30 units. Helemaal top! Maar de maand erop was het weer op. En niemand die koekjes ging kopen, of benzine voor de ziekenhuisauto kocht om naar een school of kerk te rijden. Hoe krijgen we dit nu op een duurzame manier opgelost? Ik ben benieuwd naar jullie ideëen!
