Grenzen in het grijze gebied
Sinds een aantal jaar maak ik deel uit van het KNMG districtsbestuur in Limburg. Binnenkort hebben we een bijeenkomst over grensoverschrijdend gedrag. Dat heeft het KNMG nog niet eerder gedaan. Als voorzitter denk ik vaak na over hoe veel opkomst we kunnen verwachten per onderwerp. Deze keer?.. ...Ik weet het echt niet.
Iedereen zou natuurlijk moéten komen. Man, vrouw, non-binair, coassistent of specialist en iedereen daartussen. Het herkennen, erkennen en daardoor op termijn voorkomen van grensoverschrijdend gedrag is zó belangrijk. Maar dat is zeker niet makkelijk..
Ergens tijdens mijn coschappen stond ik met een net-begonnen ANIOS op de afdeling. Het was een maandag en de week-supervisor was gewisseld. Als ik de nieuwe supervisor in een paar woorden moest omschrijven: lang, haren strak in de lak, suède loafertjes, het was een imposante man. Ik had geen directe begeleiding van deze arts, maar de nieuwe ANIOS wel (in aanwezigheid van mij, een andere ANIOS en een PA). Dus zagen wij allemaal hoe deze arts zonder verblikken of verblozen "liefje", "meisje" en wat korte aanrakingen op de arm in zijn communicatie fietste. Waarbij ik [ongecensureerd] dacht: "Jeeeeeeemig, wat een ontzettend achterlijke vent." En het zou mij verbazen als de twee anderen dit niet ook dachten. De nieuwe ANIOS vond het in ieder geval ook zeer opmerkelijk en benoemde dit dan ook toen we later met zijn tweeën zaten. Even over gepraat, conclusie: heel raar inderdaad. "Gaat het? Wil je er wat mee doen?". "Ja hoor, nouja, nee, wat zou ik moeten doen?". Goed punt, wist ik ook niet. "Probeer je er niets van aan te trekken." En de dag ging door.
“Probeer je er niets van aan te trekken?!” Wie zégt nu weer zoiets? Natuurlijk trek je je hier iets van aan. Het hoort niet. En ik hoor een enkeling al denken "Misschien wat ongepast, maar zo erg is het toch niet...?" of erger: "Je mag ook niets meer zeggen tegenwoordig!". Die eerste gedachte had ik ook een beetje. Want tja.. wat moet je hier nu mee? Het is inderdaad niet die beruchte hand in de schaamstreek bij het echo-onderwijs of de directe uitnodiging om na het werk even lekker samen te douchen. Het is een grijs gebied: zeker geen strafbaar grensoverschrijdend gedrag, maar ook zeer zeker geen prettig of gepast gedrag. En ik denk zeer zeer zeker dat deze ANIOS niet de enige is die hier last aan heeft ondervonden. Ik denk (en hoop misschien) ook dat de specialist in kwestie niet helemaal in de gaten heeft wat de uitwerking van zijn opmerkingen is. Ik heb hier meermaals over gesproken met andere specialisten die een groot scala van 'de 7 vinkjes' (sorrynotsorry) aantikken en er is toch altijd een soort discrepantie. En daar zouden we ons boos over kunnen maken, maar het is nu eenmaal zo. Veel beter is om te leren waarom dit dus ongepast gedrag is en hoe het te voorkomen. Want helaas is dat niet voor iedereen kraakhelder. De droeftoeter die er daarna nog steeds bewust mee doorgaat, zou wat mij betreft per direct ontzegd moeten worden van minimaal diens superviserende rol, maar dat is een heel andere discussie. Net als dat een oudere generatie geïntroduceerd moet worden aan het idee van parttime werken, de noodzaak van genderneutrale toiletten en de functie van contactloos betalen, wordt het feit dat dit soort gedrag vaker wel dan niet iemands grenzen overschrijdt helaas ook niet altijd zonder tegenargument aangenomen. Daar kunnen we heel veel weerstand tegen bieden of we zorgen er samen voor dat we elkaar onderling begrijpen, duidelijk maken dat dergelijk gedrag écht niet kan om zo voor iedereen een plezierig en fijn werk-/leerklimaat te creëren.
Zoals we altijd leren: voorkomen is beter dan genezen. Dat geldt hier ook. Want laten we eerlijk wezen, als (nota bene net begonnen) coassistent/ANIOS ga je echt niet zomaar de vastgeroeste specialist op zijn plek zetten. Ook al zou je daarin volledig in je recht staan. En dat zeg ik als iemand die daar in het dagelijks leven (lees: zonder afhankelijkheid van beoordelingen) toch echt een stuk minder moeite mee heeft. Noem me een watje, maar het is een stuk makkelijker gezegd dan gedaan. Het zou daarentegen wel fijn zijn als het per universiteit en ziekenhuis meer algemeen bekend wordt waar je zulke meldingen, wel of niet anoniem, kunt maken. Dat gebeurt gelukkig steeds vaker, maar het is geen oplossing.
Ik mag dan misschien de nodige ervaring hebben met ongepast en grensoverschrijdend gedrag (lees: ik ben een vrouw), maar objectief gezien ben ik geen expert. Ik zal dus vast en zeker veel leren van onze aankomende bijeenkomst. Mocht dat nu leuk en leerzaam zijn om te delen, dan zet ik het zeker op een rijtje in een nieuwe blog. Voor nu zal je het moeten doen met deze ietwat subjectief-getinte uiteenzetting. Overigens, het schrijven van deze blog heeft me wel gebracht tot een adequate beslisboom die jij als lezer kunt gebruiken om te bepalen of je al dan wel of niet bij dergelijke bijeenkomsten aanwezig moet zijn: Denk je bij het lezen van bovenstaand verhaal "jemig, wat erg is dit!" - Kom dan. Denk je: "Ik zie het probleem niet?" - Kom dan zeker.
Wil je meepraten over dit onderwerp? Reageer onder deze blog of stuur een berichtje naar klantenservice@compendiumgeneeskunde.nl. Je kunt Megan ook opzoeken op de Compendium Community!
